Plat dak details: Bouwkundig detailleren

Bouwkundig detailleren voor tekenaar en ontwerper:

Plat dak details.

Randen van platte daken geven vaak lekkage of condensatie op koudbruggen.
Door goede detaillering is de uitvoeringsgevoeligheid m.b.t. de waterdichtheid van daken en gevels te verkleinen.

Voor de volgende onderwerpen ga naar:

basisprincipes detailafwerking baanvormige bitumineze dakafwerkingen;
dakrand afwerking;
zinken kraal- of deklijst;
opstandafwerking onder voetlood;
dakdoorvoeren;
geprofileerde stalen daken;
voorkomende oplossingen uit het verleden;

voor aansluiting spouwmuurisolatie op het dakbeschot bij het onderdeel "spouwmuurisolatie"

Basisprincipes detailafwerking baanvormige bitumineze dakafwerkingen.

Uitgangspunt voor een goede dakdetaillering is de bepaling van opstand- en dakrandhoogte.
Evenals bij een gootconstructie moet de opstandhoogte bij opgaand gevelwerk of gevelpui minimaal 50 mm hoger zijn dan de dakrand. Is dit niet te realiseren dan moeten in dakranden o.d. aanvullende overloopmogelijkheden worden gerealiseerd zodat nimmer de gevelaansluiting deze overloop-functie gaat vervullen.

basisprincipes detailafwerking baanvormige bitumineze dakafwerkingen (bron: DIM)

Bij plat dakaansluitingen dient er tevens op gelet te worden dat opstijgende waterdamp uit de spouw ontwijken kan en niet in de houtconstructie van het dak condenseert.

Waar je ook rekening mee moet houden met het detailleren van gevels en daken is de lineaire uitzettingscoefficient van de te gebruiken materialen en wel met name bij materialen als aluminium, zink etc.

Dakrand afwerking:

zie ook (na)isolatie koudebrug dakrand bij platte daken algemeen"

isolerende dakaansluitingen (ca 1980)

Wanneer water zich door de bovenste laag steen dringt kan de rand van het dakbeschot nat worden. Een strook folie kan dit voorkomen.

Bij voorkeur geen ingeplakte trim, maar een afdekprofiel op klangen dat vrij kan uitzetten en krimpen zonder dat de dakbedekking scheurt.

Opstijgende waterdamp kan ontwijken via open stootvoegen.
Dit is vooral van belang als de spouw aan de bovenzijde wordt afgesloten. Blijft de bovenzijde open dan moet de waterdamp via ventilatieopeningen in de dakrand ontwijken.

De meest voorkomende problemen bij deze randafwerking zijn:

Inwatering als gevolg van scheurvorming in de afwerkstrook ter plaatse van de stuiknaden van de aluminium dakrandprofielen.
Oorzaak van deze scheurvorming is het grote verschil in de de lineaire uitzettingscoefficient van het aluminium profiel en van de afwerkstroken.
Voor profielen met een lengte van 3 meter bedraagt de totale beweging ca 5 mm.
Wordt met de 'beweging'ter plaatse van de stuiknaden bij de keuze van de afwerkstroken geen rekening gehouden, dan is scheurvorming hierin op kort termijn voorspelbaar. Tengevolge van deze scheurvorming kan water onder het profiel komen en in de constructie dringen.

Inwatering als gevolg van uitgezakte of slecht in het profiel bevestigde afwerkstroken. Het uitzakken van randstroken is het gevolg van het gebruik van bitumen met een laag verwekingspunt.

Druipschade op gevels bij stuiknaden en hoeken van het aluminium profiel. Druipschade bij de stuiknaden ontstaat doordat het horizontale gedeelte van de dakrand vaak niet vlak ligt, waardoor het daarop komende hemelwater blijft liggen en niet zoals gewenst naar het dakvlak afloopt. Ter plaatse van de stuiknaden kunnen dan lekkages ontstaan die tot smerige aftekeningen op boeiboord en gevel leiden.

dubbele aluminium daktrim

Het gebruik van de dubbele aluminium daktrim met onder- en bovenprofiel voorkomt een deel van de hierboven geschetste uitvoeringsproblemen

Zinken kraal- of deklijst:

(afbeeldingen bron: NedZink)

Een andere, daktechnisch minder uitvoeringsgevoelige, dakrandafwerking is de traditionele zinken kraal- of deklijst of zijn moderne variant de metalen afdekkap.

zinken kraallijst

Zinken kraallijsten worden met zinken klangen op de afgewerkte waterdichte randafwerking bevestigd.
(breed 80 h.o.h. macimaal 650).

De maat, zetting en vorm van de klangen moet zijn afgestemd op de vorm van de deklijst.
Om deze klangen wordt de zinken deklijst geklemd, welke wordt samengesteld uit een aantal elementen, die onderling aan elkaar worden gesoldeerd tot een maximale lengte van ca 12 meter.

Bij grotere lengten deklijsten onderling scheiden met een overlappende expansienaad.

Opstandafwerking onder voetlood:

ook het onderwerp "Lood" van het onderdeel "Materialen - metalen".

Slabbe ca 20 cm tegen het binnenblad opzetten.

Om te voorkomen dat zich water verzamelt in een doorgezakte slabbe, zo mogelijk een ondersteuning aanbrengen.

Lengtelassen in de slabben moeten waterdicht zijn.
Doordat de dakdekker het lood enige malen op- en neergebuigt tijdens het aanbrengen, ontstaat er een goot waarin zich water verzamelt dat via een lekke las in de onderliggende binnenmuur kan komen.

hoekoplossing aansluiting voetlood met dakrand

Problemen bij opstandafwerking onder voetlood:

De meest voorkomende problemen bij opstandafwerking onder voetlood zijn:

Capillaire opzuiging van op het dak staand water als gevolg van te laag eindigende voetloodstroken.
Om capillaire zuiging te voorkomen is het noodzakelijk dat het voetlood minimaal 50 mm boven de kim wordt beeindigd.
Om een goede detailafwerking te kunnen maken is het ook noodzakelijk dat de opstand voldoende hoog is (minimaal 50 mm boven aangrenzende dakranden).

Inwatering ten gevolge van scheurvorming in het voetlood, veroorzaakt door te lange voetloodstroken, slechte kwaliteit van het voetlood en/of hechting van het lood aan de dakbedekking.

Inwatering achter het voetlood langs, ten gevolge van een onjuiste aansluiting met het opgaande gevelwerk.

Inwatering door te lage opstanden.

inwatering door onvoldoende hoog opgezette dakbedekking.

Het op de juiste manier invoegen van het lood is eveneens van groot belang.
Het voetlood dient, ingeval van een spouwmuur, in het binnenblad te worden ingelaten (of bevestigd te worden met een loodknelstrip), zodanig dat in de spouw ingetreden vocht onder een helling naar buiten door open stootvoegen wordt afgevoerd.
Bij bestaande massieve muren het voetlood ca 40 mm in het metselwerk inwerken waabij het lood moet worden omgezet en worden geborgd met loodproppen.

Er moet tevens naar worden gestreefd om het voetlood zo hoog in te zetten, dat de randstrook van de dakbedekking altijd over een hoogte van minimaal 50 mm aan de gevel kan worden vastgebrand, zodat de constructie ook in geval van jachtsneeuw goed is afgeloten.

Dakdoorvoeren:

De meeste dakdoorvoeren bestaan uit een plakplaat met een pijp o.d. die door het dak gaat ten behoeve van bv. ontluchting, ventilatie, aanvoer verse lucht, afvoer rookgas, plaatsen antenne, etc.
De plakplaat wordt zoals de naam al zegt in de dakbedekking ingeplakt en is bij goede uitvoering waterdicht.

Het aanbrengen van daklichten geschiedt op dezelfde wijze.

Geprofileerde stalen daken:

De vorm van geprofileerde stalen daken is onverbrekelijk verbonden met de daarop toe te passen thermische isolatie en dakbedekking. Voorwaarden waaraan het staaldak t.b.v. een blijvend goed functioneren van de dakbedekking moet voldoen betreffen vooral afschot en stormvastheid.
De stalen dakplaten moeten in ieder golfdal, iv.m. windzuiging en overdruk, op iedere onderliggende constructie-element zijn bevestigd.
Om te bevorderen dat de platen onderling niet kunnen verplaatsen moeten de overlappen van de platen voldoen aan de daarvoor geldende plaatsings-voorschriften.

Het afschot in het dak moet in onbelaste toestand minimaal 1.5% bedragen om overtollig condensvocht, eventueel lekwater bij lekkage en water tijdens de bouwperiode te kunnen afvoeren. (bij plaatrichting haaks op de afschotrichting dienen in de onderflens van de platen hiervoor gaatjes te worden geboord)

Bij overstekken en dakranden moet rekening worden gehouden met het effect dat kan optreden indien de cannalures van de staalplaten niet luchtdicht afgesloten zijn, wind kan dan druk aan de onderzijde van de isolatie platen uitoefenen.

De mechanische bevestiging van de thermische isolatie dient te geschieden volgens opgave van de leverancier en moet altijd in de bovenribben worden aangebracht.

Hoewel een staalplaat op zichzelf een zeer hoge dampdiffusieweerstand heeft mag men tengevolge van openingen t.p.v. naden, aansluitingen en bevestigingspunten hiemee geen rekening houden.
De methode welke bij details geen problemen met zich meebrengt is het aanbrengen van een dampremmende laag op het staaldak.
Als dampremmende laag op een staaldak komen in aanmerking bitumineuze materialen met een inlage van kunststofmat of aluminiumfolie van voldoende dikte, of gelijkwaardig.

Bij schuimglas is de diffusieweerstand van de isolatie reeds zo groot dat geen aanvullende dampremmmende laag noodzakelijk is.

(grotere afbeelding)